| Tác động của châm cứu đến hệ miễn dịch

Nhiều người nghĩ hệ miễn dịch chỉ liên quan đến kháng thể hay bạch cầu - những "chiến binh" chống lại virus, vi khuẩn. Nhưng trong y học cổ truyền, khả năng phòng vệ của cơ thể lại bắt nguồn từ một khái niệm sâu xa hơn: chính khí.

Châm cứu với khả năng điều hoà khí huyết, điều chỉnh chức năng tạng phủ chính là một phương pháp trọng yếu giúp phục hồi chính khí, từ đó nâng cao hệ miễn dịch theo cách tự nhiên nhất.

1. Chính khí - miễn dịch theo Đông y

Chính khí là gốc của sức đề kháng

Theo sách Hoàng Đế Nội Kinh, chính khí là tổng hòa của khí tiên thiên (di truyền từ cha mẹ), khí hậu thiên (khí sinh ra từ tạng phủ, ăn uống, hô hấp) và tinh huyết. Chính khí vững thì cơ thể tự có khả năng chống lại tà khí như phong - hàn - thử - thấp - táo - hoả.

Một người có chính khí đầy đủ sẽ ít bệnh tật, hồi phục nhanh sau ốm, không dễ bị cảm lạnh hay dị ứng. Ngược lại, khi chính khí suy - dấu hiệu dễ nhận biết là:

• Thường xuyên mệt mỏi, dễ nhiễm lạnh, hay bị viêm xoang, cảm cúm tái phát
• Da dẻ nhợt nhạt, tay chân lạnh, ăn uống kém
• Vết thương lâu lành, người yếu sau bệnh

Ba tạng chủ lực điều hoà miễn dịch: Phế - Tỳ - Thận

Phế chủ khí - chủ bì mao: kiểm soát hơi thở, khai khiếu ra mũi, giữ vai trò phòng vệ tầng ngoài. Nếu Phế khí hư: dễ cảm lạnh, ho, viêm mũi dị ứng.

Tỳ sinh khí huyết - chủ vận hoá: chuyển hoá dinh dưỡng để nuôi cơ thể và sản sinh chính khí. Tỳ hư thì khí yếu, cơ thể suy nhược.

Thận là gốc tiên thiên - tàng tinh: ảnh hưởng đến sức sống, nội tiết, miễn dịch dài hạn. Thận khí suy khiến cơ thể yếu bẩm sinh, hay mắc bệnh mạn tính.

[Tag] 3 tạng chủ lực điều hòa miễn dịch: phế - tỳ - thận

Vì vậy, khi trị liệu để nâng cao miễn dịch theo y học cổ truyền, không chỉ nhằm “tăng sức đề kháng” một cách chung chung, mà cần đi vào điều hoà khí huyết và chức năng tạng phủ, đặc biệt là 3 cơ quan chủ lực trên.

2. Cơ chế tác động của châm cứu đến hệ miễn dịch

Châm cứu không chỉ là tác động lên huyệt vị mà là kích hoạt khí cơ, khơi thông kinh lạc, điều chỉnh chức năng của từng tạng phủ một cách có hệ thống. Khi hệ thống kinh lạc được khai thông, chính khí sẽ được phục hồi, và đó chính là tiền đề để hệ miễn dịch được củng cố từ gốc.

Khơi thông khí huyết, phục hồi chính khí

Chính khí là sự kết hợp của tinh, khí, huyết và tân dịch. Khi châm cứu tác động vào các huyệt vị trọng yếu như Túc Tam Lý, Khí Hải, Quan Nguyên... cơ thể được dẫn khí, khai thông, khí huyết lưu thông tốt hơn. Từ đó:

• Các vùng có khí trệ, huyết ứ được giải phóng giúp cải thiện vi tuần hoàn
• Dinh dưỡng đến từng tế bào đầy đủ hơn giúp khả năng phục hồi, kháng bệnh được tăng cường
• Tạng phủ hoạt động nhịp nhàng hơn giúp chính khí được sinh ra đầy đủ

Cân bằng hệ thần kinh, giảm stress, ổn định miễn dịch

Y học hiện đại đã ghi nhận: châm cứu ảnh hưởng trực tiếp đến trục não bộ - nội tiết - miễn dịch. Thông qua việc tác động vào các huyệt có liên kết thần kinh, châm cứu giúp:

• Giảm căng thẳng thần kinh, ổn định hệ thần kinh thực vật
• Điều hòa hormone tuyến thượng thận - tuyến giáp - tuyến yên
• Giảm sản xuất các chất gây viêm mạn tính như cortisol

Từ đó, hệ miễn dịch hoạt động ổn định hơn, không bị “quá mẫn” hay “suy giảm” như trong các bệnh tự miễn hoặc dị ứng mãn tính.

Điều chỉnh tạng phủ và phục hồi khả năng tự phòng vệ

Châm cứu không trị bệnh theo triệu chứng đơn lẻ. Mỗi liệu trình sẽ tập trung vào việc phục hồi tổng thể, đặc biệt là các tạng chủ lực của miễn dịch: Phế - Tỳ - Thận.

Khi Phế khí được nâng lên: lớp biểu bì chắc chắn, hơi thở khoẻ, ít viêm nhiễm đường hô hấp
Khi Tỳ được kiện vận: tiêu hoá tốt, sinh khí huyết đầy đủ, cơ thể có sức tái tạo
Khi Thận khí đầy: tinh huyết được bổ, sức sống cải thiện, ít tái phát bệnh mạn

Nhờ đó, châm cứu không chỉ giúp cơ thể “chống bệnh”, mà còn hướng tới trạng thái phòng bệnh từ gốc - dưỡng sinh từ sâu bên trong.

3. Ứng dụng châm cứu trong hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch

Hệ miễn dịch suy yếu hoặc rối loạn không chỉ khiến cơ thể dễ mắc bệnh, mà còn khiến quá trình hồi phục trở nên kéo dài, thậm chí mạn tính hoá.

Châm cứu, nhờ khả năng điều hoà khí huyết, điều chỉnh chức năng tạng phủ, ổn định thần kinh - nội tiết, đã được ứng dụng hiệu quả trong nhiều trường hợp bệnh lý liên quan đến miễn dịch.

Bệnh hô hấp mạn tính, cảm mạo tái phát

Người có chính khí hư yếu, phế khí không vững thường dễ mắc cảm lạnh, ho dai dẳng, viêm xoang, viêm phế quản tái phát nhiều lần trong năm.

Châm cứu các huyệt vị như Phế Du, Liệt Khuyết, Trung Phủ... giúp: Tăng cường chức năng của Phế, củng cố “vệ khí” chống lại tác nhân bên ngoài và Giảm ho, long đờm, thông mũi xoang, cải thiện chất lượng hô hấp.

Dị ứng, viêm da, mề đay

Dị ứng là biểu hiện của hệ miễn dịch phản ứng quá mức, thường liên quan đến Phế - Tỳ - Can. Châm cứu có thể điều hoà miễn dịch theo hướng:

• Làm dịu phản ứng quá mẫn
• Tăng khả năng loại bỏ độc tố qua da, tiêu hoá
• Ổn định thần kinh, giảm kích ứng

[Tag] Châm cứu giúp giảm dị ứng, viêm da, mề đay

Các huyệt thường dùng: Hợp Cốc, Tam Âm Giao, Túc Tam Lý, Thái Xung,...

Bệnh lý tự miễn

Các bệnh như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, viêm tuyến giáp Hashimoto... đều liên quan đến tình trạng rối loạn miễn dịch nội sinh. Trong Đông y, đây là hậu quả của chính khí suy, tà khí lấn át, hoặc Can khí uất kết lâu ngày.

Nhưng châm cứu không nhằm ức chế miễn dịch, mà điều hoà, bình ổn lại khí cơ, giúp cơ thể tự điều chỉnh phản ứng miễn dịch. Đồng thời, trị tận gốc bằng cách bổ Thận, kiện Tỳ, sơ Can - ổn định nền tảng cơ thể lâu dài.

Hỗ trợ người mới ốm dậy, hậu COVID, sau hoá trị

Những trường hợp này thường có biểu hiện suy kiệt miễn dịch, tinh khí hao tổn, chức năng tạng phủ suy yếu.

Châm cứu kết hợp với xoa bóp, cứu ngải, chườm thảo dược sẽ:

• Giúp phục hồi thể lực nhanh, tăng cảm giác ăn ngon, ngủ sâu
• Hỗ trợ tăng bạch cầu, cải thiện chức năng tủy xương
• Bổ chính khí - nuôi dưỡng từ gốc, tránh tái phát bệnh

Dù là cảm mạo đơn giản hay bệnh lý tự miễn phức tạp, châm cứu vẫn giữ vai trò đặc biệt: không đối kháng triệu chứng, mà điều chỉnh toàn thân, khơi dậy khả năng tự phục hồi của cơ thể.

Hỗ trợ cải thiện hệ miễn dịch bằng châm cứu tại Y Viên

Tại Y Viên, châm cứu được ứng dụng như một liệu pháp phục hồi hệ miễn dịch toàn diện, đặc biệt dành cho người trung niên - cao tuổi, người suy nhược kéo dài hoặc dễ tái phát các bệnh lý do phong hàn, cảm mạo.

Thông qua chẩn đoán theo tạng phủ - khí huyết, bác sĩ sẽ xác định căn nguyên suy giảm miễn dịch là do Phế khí hư, Tỳ vị yếu hay Thận dương suy… Từ đó, lựa chọn huyệt đạo phù hợp để:

• Bổ chính khí, tăng cường sức đề kháng
• Khai thông khí huyết, giúp các tạng phủ phối hợp nhịp nhàng
• Giảm triệu chứng mạn tính như mệt mỏi, dễ nhiễm lạnh, nổi mề đay, viêm xoang tái phát

Kết luận

Châm cứu không chỉ là phương pháp giảm triệu chứng, mà còn giúp điều hòa hệ miễn dịch từ gốc - qua việc điều chỉnh khí huyết, củng cố tạng phủ, nâng chính khí. Khi được ứng dụng đúng cách, châm cứu có thể tăng đề kháng, giảm tái phát bệnh và hỗ trợ phục hồi toàn diện cho người suy giảm miễn dịch.